De marketingjournalist

Commercie, commercie en nog eens commercie. Dat was de boodschap die Peter de Jong voor ons had. En eigenlijk ook voor ieder ander die journalist is of wil worden. Het kruideniersmotto, 'de klant is koning', kan wat betreft De Jong in elk redactiestatuut worden opgenomen. Ware het niet dat er een aantal nuances moet worden aangebracht. Want als de journalist alles van zijn doelgroep zou laten afhangen, verwordt elk medium tot ordinair publieksvermaak.

Niet dat dat nou bij voorbaat slecht is, maar dat is toch niet wat de meeste journalisten voor ogen hadden toen ze ooit begonnen met het schrijven van hun eerste artikel over de eigenaar van de buurtsuper voor het plaatselijke zondagskrantje. Nee, toen droomden zij van correspondentieverslagen vanuit een heftig bestookte hoofdstad in het Midden Oosten of van het live interviewen van de matchwinner na een zinderende finale van het WK voetbal. De journalist wil kwaliteit leveren en is daarbij het liefst zo onafhankelijk als het maar kan.

En nu krijgt hij plots te horen dat hij rekening moet gaan houden met zijn publiek. Voor de stoffige redactie-oudste een nachtmerrie, voor de groene nieuwkomer een must. Enquêtes, discussiefora en blogs zullen voortaan niet weg te denken zijn uit het leven van de journalist. De vraag is echter of redacties daar wel op zitten te wachten, want naast de dagelijkse deadlines en het checken van de vermaledijde ANP-berichten moet de journalist nu ook nog tijd vrij gaan maken voor het bepalen van zijn marketingstrategie: wie willen we bereiken en hoe doen we dat?

Rekening houden met de klant heeft zo zijn nadelen. Want de kwaliteit is bij het zogenaamde civic journalism, producties van buitenaf, verre van gegarandeerd. En schrijven over onderwerpen die bij het publiek in de smaak vallen is niet altijd de beste optie. Het onderwerp waar de journalist voor kiest, kan in veel gevallen interessanter zijn. Half Nederland kijkt naar de finale van Idols, maar dat hoeft toch niet te betekenen dat Neerlands nieuwe idool de volgende dag op elke nieuwsredactie 'hot' moet zijn? Dan verdienen belangrijkere zaken de aandacht, ook al interesseert niet elke Nederlander zich op dat moment voor het klimaatprobleem of de dreigende opmars van Noord-Korea en Iran.

De journalist moet dus vooral journalist blijven en niet veranderen in een publieksgeile marketingstrateeg. Toch moeten redacties niet vergeten dat er ook nog geld in het laatje moet komen. Want net als de kruidenier is en blijft de journalist afhankelijk van het aantal producten dat hij verkoopt.